POSİDONİA OCEANİCA
09.10.2024 | Su Altı Canlıları | Yeşim AyarPosidonia Oceanica:
Posidonia Oceanica deniz çayırları ismini Yunan deniz tanrısı Poseidon'dan almıştır. Avusturalya’nın batı kesiminde çok küçük bir yerde yayılım gösteriyor olsa da genel olarak Akdeniz’e özgü, endemik bir tür olarak kabul edilmektedir ve IUCN’in tehdit altındaki türlerin kırmızı listesinde yer alır.
Posidonia Oceanica’lar bitki olduğu için fotosentez yapar, yani ışığa bağımlıdır. Bu yüzden suyun temizliğine bağlı olarak genellikle 0-40 metre arasında gelişimlerini sürdürürler. İyi gelişmiş bir kök sistemine sahip değildirler, çünkü ihtiyacı olan besini deniz tabanı yerine direkt olarak sudan alır. Bu yüzden kökleri besin almaktan çok bir yere tutunma üzerine evrimleşmiştir. Bu tutunma özellikleri sayesinde kıyılar boyunca kompakt ve dayanıklı yapılar oluşturup deniz tabanını dengeleyerek sualtı erozyonunu engeller. Yaprakları ise uzun ve kenarları düzdür. Bu yaprakların uzunluğu ortalama 20-40 cm olsa da yer yer 1 metreyi aşabilir. Bu dikine büyüme kabiliyeti sebebiyle sualtında bir dalgakıran görevi görür, bu sayede kıyı erozyonunu engeller. Ayrıca ölüp kıyıda biriken yapraklar da kıyı erozyonunu önlemeye yardımcı olur.
IMEDEA’ya göre (Mediterranean Advanced Research Institute) Akdeniz’deki bir metrekarelik Posidonia popülasyonu bir günde 14-20 litre oksijen üretebilir. Bulunduğu ortamda birincil üretici olarak görev yapan Posidonia’ların üretkenlikleri lokal olarak planktonların üretkenliklerinden fazla olabilir.
Posidonia Oceanica deniz çayırları yaklaşık 1000 farklı türe yuva görevi görür. Posidonia habitatları; bu habitatı üreme, beslenme ve barınak için kullanan çok çeşitli hayvan türlerini destekler. Ekosistemde flora ve faunanın %25’lik bir bölümüne barınma, beslenme, saklanma, avlanma, üreme gibi yaşamsal faaliyetlerinde ev sahipliği yaparlar.
Posidonia’nın hücre duvarları sert ligninden oluşmuştur, bu yüzden sadece belirli türler yapraklarını sindirebilir. Nesli tehlike altındaki Caretta Caretta deniz kaplumbağası, bazı deniz kestaneleri ve sarpa balıkları Posidonia’yı sindirebilen canlılar arasındadır. Lapinagiller, papaz balığı, deniz iğnesi balığı ve denizatı gibi türler için bir üreme habitatı olarak görev yapar. Deniz yıldızları, deniz kestaneleri ve deniz hıyarları gibi türlerle birlikte, ahtapotlar ve mürekkep balıkları için de besleyici bir yuvadır. Posidonia’lar çeşitli vatoz türlerine de ev sahipliği yapmaktadır.
Maalesef bu zengin tür çeşitliliğini bize sunan habitat genellikle insan kaynaklı faktörlerden dolayı yok olma tehlikesiyle karşı karşıyadır. Bilinçsizce yapılan kıyı inşaat projeleri, atılan ağ ve troller, çapalama ve tarama tekniğiyle avlanma Posidonia Oceanica deniz çayırlarını en çok etkileyen faktörlerdendir. Aynı zamanda artan deniz kirliliği ve küresel ısınmadan kaynaklı artan su sıcaklıkları yine Posidonia Oceanica’yı olumsuz etkilemektedir. Araştırmalar yılda 110 kilometrekarelik Posidonia Oceanica kaybı yaşandığını göstermektedir.